发布者：洛藏端智 所属单位：海南州第二民族高级中学 发布时间：2020-11-14 浏览数( -) 【举报】
འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད །
སློབ་ཁྲིད་དམིགས་ཚད །
གཅིག ཤེས་བྱ་དང་ནུས་རྩལ །
༡ ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ནི་ཚངས་ཕྱེད་ཁ་ཕྱོགས་སུ་དེད་པའི་དངོས་གཟུགས་ལ་ཐེབས་པའི་སྡོམ་ཤུགས་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས །
༢ ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་དང་། ལྟེ་ཕྱོགས་འགྲོས་སྣོན་ཚད་ཀྱི་སྤྱི་འགྲོས་དེ་འགྲོས་འགྱུར་སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད་དུ་ཡང་སྤྱོད་ཆོག་པ་ཤེས་དགོས །
༣ གནད་དོན་བྱེ་བྲག་ཁྲོད་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་ཤེས་དགོས །
གཉིས བརྒྱུད་རིམ་དང་བྱེད་ཐབས །
དངོས་དཔེ་འགའི་དབྱེ་ཞིབ་བརྒྱུད་ནས ། སློབ་མར་གནད་དོན་བྱེ་བྲག་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱེ་བྲག་པ་བྱེད་ཤེས་སུ་འཇུག་དགོས །
གསུམ བརྩེ་སེམས་དང་རིམ་ཐང་གི་ལྟ་བ །
སློབ་མའི་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་། ཕྱོགས་བསྡོམ་་ནུས་པ ། རིགས་འདེད་བྱེད་པའི་ནུས་པ་བཅས་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ་དང་། དོན་དངོས་ཀྱི་གནད་དོན་ཡང་དག་པའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་པའི་རིགས་ལམ་དང་ཐབས་ལམ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ །
སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་གཙོ་གནད །
༡ འགྲོས་སྙོམས་སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད་ཀྱི་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ཀྱི་སྤྱི་འགྲོས་དང་སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྤྱི་འགྲོས་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད ་པ།
༢ གོང་སྨྲས་སྤྱི་འགྲོས་སྤྱད་ནས་སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་དངོས་དཔེར་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ །
སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་དཀའ་གནད །
འགྲོས་སྙོམས་སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་པའི་དངོས་གཟུགས་ལ་ཐེབས་པའི་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ནི་ཤུགས་འགའི་སྡོམ་ཤུགས་ཀྱིས་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་པ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཤུགས་ཤིག་མིན་པར་རྟོགས་པ །
སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཐབས །
འཆད་ཁྲིད་ཐབས ། དབྱེ་ཞིབ་ཕྱོགས་བསྡུས་ཐབས ། རིགས་འདེད་ཐབས །
སློབ་ཁྲིད་བརྒྱུད་རིམ །
གཅིག སློབ་ཁྲིད་གསར་བ་ནང་འཇུག
༡ བསྐྱར་སྦྱོང་འདྲི་གཞི །
༡ ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་འགྲོས་སྣོན་ཅི་ལྟར་དགྲོལ །
༢ ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ཀྱི་བརྩི་བའི་སྤྱི་འགྲོས་གང་དག་ཡོད །
༢ ནང་འདྲེན ། སློབ་ཐུན་འདིའི་ནང་དུ་ང་ཚོས་གོང་སྨྲས་ཀྱི་སྤྱི་འགྲོས་སྤྱད་ནས་དོན་དངོས་ཀྱི་གནད་དོན་འགའ་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད །
གཉིས སློབ་ཁྲིད་གསར་བ །
གཅིག ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ཀྱི་སྤྱི་འགྲོས་སྤྱད་ནས་རྩིས་གཞི་འགྲོས་བའི་གོ་རིམ །
༡ ཞིབ་འཇུག་བྱ་ཡུལ་གཏན་འབེབས་གསལ་བོར་དགོས་ལ་དེ་ངོས་སྙོམས་གང་ཞིག་གི་ནང་དུ་སྒོར་མཐའ་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་པ་དང་སྒོར་ལྟེ་དང་ཚངས་ཕྱེད་འཚོལ་བ །
༢ ཞིབ་འཇུག་བྱ་ཡུལ་གནས་ས་གང་ཞིག་ཏུ་གནས་པའི་རྣམ་པ་གསལ་བོར་གཏན་འཁེལ་་བྱས་ནས་བྱེ་བྲག་གིས་ཤུགས་ཐེབས་ཚུལ་དབྱེ་ཞིབ་དང་ཤུགས་གང་དག་གིས་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་པ་དབྱེ་ཞིབ་བྱ་དགོས །
༣ ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ནི་གནས་ཚད་མ་ལག་གི་དངོས་ཕྱོགས་བྱེད་པ་དང་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ཀྱི་སྤྱི་འགྲོས་གཞིར་བཟུང་ནས་མཉམ་བྱ་སྒྲིག་པ །
༤ མཉམ་བྱ་འགྲོལ་བ་དང་དས་མཇུག་འབྲས་ལ་དགོས་ངེས་ཀྱི་གྲོས་བསྡུར་བྱ་དགོས །
གཉིས དངོས་དཔེ་དབྱེ་ཞིབ །
༡ མེ་འཁོར་གྱི་དཀྱོགས་ལམ
མེ་འཁོར་ལྕགས་ལམ་དྲང་སྙོམས་ངོས་སུ་བསྐྱོད་སྐབས་ཐེབས་པའི་སྡོམ་ཤུགས་ནི་ 0 ཡིན ། འོ་ན ། གལ་ཏེ་ཁ་ལོ་སྐྱོག་སྐབས ། ང་ཚོས་དེ་སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་ཟེར ། འོ་ན་ཤུགས་ཅི་ཞིག་གིས་མེ་འཁོར་གྱི་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་འདོན་སྤྲོད་བྱས་པ་ཡིན་ཞེ་ན ། མ་གཞིར་འཁོར་ལོའི་མུ་ཁྱུད་དང་ལྕགས་ལམ་ཕྱི་མའི་བཙུར་གནོན་ལས་བྱུང་བའི་ལྕགས་ལམ་ཕྱི་མས་འཁོར་ལོ་ལ་བཏོན་པའི་ལྡེམ་ཤུགས་ཀྱིས་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་འདོན་སྤྲོད་བྱས ། ཡིན་ན་ཡང་། མེ་འཁོར་གྱི་སྤུས་ཚད་ཧ་ཅང་ཆེ་བས་ལྕགས་ལམ་ཕྱི་་མ་བར་གྱི་ཕན་ཚུན་བྱེད་ནུས་ཤུགས་ཧ་ཅང་ཆེ་པས་ལྕགས་ལམ་དང་འཁོར་ལོ་ལ་ཆག་སྐྱོན་འབྱུང་སླ ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་དཀྱོགས་ལམ་གནས་ཚུལ་ནི་དཔེ་རིས་ལྟར །
a、ལྕགས་ལམ་ཕྱི་མ་དེ་ནང་མ་ལས་ཅུང་མཐོ །
b、སྐབས་དེར་མེ་འཁོར་གྱི་འདེགས་ཤུགས་ཡི་ཁ་ཕྱོགས་གྱེན་དྲང་མིན་པར་དཀྱོགས་ལམ་གྱི་ནང་ལོགས་སུ་གསེས་ཡོད །
c、སྐབས་དེར་འདེགས་ཤུགས་དང་ལྗིད་ཤུགས་ཀྱི་སྡོམ་ཤུགས་ཀྱིས་མེ་འཁོར་ཁ་ལོ་སྐྱོག་པར་མཁོ་བའི་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་འདེན་སྤྲོད་བྱེད །
d、
དཀྱོགས་མཚམས་སུ་ལྕགས་ལམ་ཕྱི་ནང་གི་མཐོ་འཚམ་ཞིག་བདམས་ཏེ། ཁ་ལོ་སྐྱོག་སྐབས་དེར་མཁོ་བའི་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ཕར་ཆར་ཚང་མ་ལྗིད་ཤུགས་དང་འདེགས་ཤ་གས་ G ཡི་སྡོམས་ཤུགས་ཀྱིས་འདོན་པར་བྱེད་དགོས ། འདི་ལྟར་བྱས་ན་ལྕགས་ལམ་ཕྱི་མར་འཁོར་ལོའི་མུ་ཁྱུད་ཀྱིས་བཙུར་གནོན་མི་ཐེབས །
༢ རླངས་འཁོར་གཞུ་དབྱིབས་ཟམ་པར་བརྒྱུད་དུས་དང་འཕུར་སྐྱོད་འཕྲུལ་ཆས་ནང་གི་ལྗིད་ཤོར་སྣང་ཚུལ །
དཔེ་རིས་ལས་གལ་ཏེ་རླངས་འཁོར་ཞིག་གཞི་དབྱིབས་ཟམ་པའི་ཐོག་འགྲོས་ཚད་ v ལྟར་མདུན་དུ་བསྐྱོད་པ་དང་། ཟམ་ངོས་ཀྱི་སྒོར་གཞིའི་ཚངས་ཕྱེདR་ཡིན་པར་ཆ་བཞག་ན ། རླངས་འཁོར་དེ་ཟམ་པའི་ཆེས་མཐོ་སར་སྐྱོད་སྐབས་ཟམ་ངོས་སུ་ཐེབས་པའི་གནོན་ཤུགས་ཅི་ཙམ་ཡིན །
⑴རླངས་འཁོར་ཞིབ་འཇུག་བྱ་ཡུལ་དུ་འདེམས་པ །
⑵རླངས་འཁོར་ལ་ཤུགས་ཐེབས་ཚུལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་པ ། ཟམ་པས་རླངས་འཁོར་བཏོན་པའི་འདེགས་ཤུགས་དང་ལྗིད་ཤུགས་ཐེབས་པ །
⑶ གོང་སྨྲས་ཤུགས་གཉིས་ཀྱི་སྡོམ་ཤུགས་ཀྱིས་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་ལ་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ནི་ཐུར་དུ་ཕྱོགས་ཡོད །
⑷འབྲེལ་བའི་ཚུལ་འཛུགས་པ །
འདེགས་ཤུགས་དང་གནོན་ཤུགས་གཉིས་ནི་བྱེད་ནུས་ཤུགས་དང་ལྡོག་པའི་བྱེད་ནུས་ཤུགས་ཆ་ཅིག་ཡིན་ཕྱིར་
དེ་མིན ། གོང་སྨས་ཀྱི་དཔེ་དང་བསྡུར་བ་བྱས་ཏེ་རིགས་འདེད་བརྒྱུད་ནས་འཕུར་སྐྱོད་འཕྲུལ་ཆས་ནང་གི་ལྗིད་ཤོར་སྣང་ཚུལ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གོ་བ་ལེན་ཐུབ ། དེ་བཀྲོལ་ན་ཐོབ་ཐུབ ། གལ་ཏེ་ སྐབས་འཕུར་གྲུའི་འདུག་སྟེགས་ཀྱིས་འཕུར་སྐྱོད་ལ་བཏོན་པའི་འདེགས་ཤུགས FN =0་ཡིན་ལ་འཕུར་སྐྱོད་པ་ལྗིད་ཤོར་རྣམ་པར་གནས །
༣ ལྟེ་བྲལ་འགུལ་སྐྱོད །
སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་པའི་དངོས་གཟུགས་ཀྱི་ཐིག་འགྲོས་ཚད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ཕྲད་ཐིག་སྟེང་དུ་ཡོད ། དངོས་གཟུགས་ཕྲད་ཐིག་དེད་ནས་མི་འཕུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དེར་ཐེབས་པའི་སྡོམ་ཤུགས་ཀྱིས་ལྟེ་ཕྱོགས་འདེན་སྤྲོད་བྱེས་པའི་རྐྱེན་ཡིན ། གལ་ཏེ་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་གློ་བུར་དུ་ཡལ་ན ། དངོས་གཟུགས་ཕྲད་ཐིག་ཕྱོགས་སུ་འཕུར་བ་རེད ། གལ་ཏེ་ལྟེ་ཕྱོགས་འདང་ངེས་ཤིག་འདོན་མི་ཐུབ་ཚེ ། དངོས་གཟུགས་ཕྲད་ཐིག་དེད་ནས་འཕུར་མི་སྲིད་ལ ། རིམ་བཞིན་སྒོར་ལྟ་དང་རིང་དུ་འབྲལ་སྲིད །
（1）མཚན་ཉིད སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་པའི་དངོས་གཟུགས་ཀྱི་སྡོམ་ཤུགས་གློ་བུར་དུ་ཡལ་བ་དང་ཡང་ན་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་འདང་ངེས་ཤིག་འདོན་མི་ཐུབ་པའི་གནས་ཚུལ་འོག དངོས་གཟུགས་སྒོར་ལྟེ་དང་བྲལ་ནས་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད ། འགུལ་སྐྱོད་འདིའི་རིགས་ལ་ལྟེ་བྲལ་འགུལ་སྐྱོད་ཟེར། དཔེ་རིས་ལས །
（2） སྤྱོད་སྒོ། ཆུ་འདོར་ལྟེ་བྲལ་ཆས། སྲིད་ཀ་མེད་པའི་ལྕགས་སྦུག་གྱི་ཐོན་སྐྱེད ། ཨར་འདམ་གྱི་སྦུ་གུ
གློག་སྡོང་སོགས་བཟོ་སྐབས་ཀྱང་ལྟེ་བྲལ་སྦུག་བཟོ་ལག་རྩལ་སྤྱོད །
༤ དངོས་དཔེ་འཚོལ་ཞིབ །
དཔེར ༡ རྩལ་རྩེད་པའི་ཆུ་སྐར་མདའ་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་སྐབས ། ཆུ་བླུགས་ཡོད་པའི་ཆུ་ཟོམ་ཐག་པས་མདུད་པ་དང་དེ་གཞུང་ཕྱོགས་སྙོམས་ངོས་སུ་སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད ། གལ་ཏེ་སྤུས་ཚད་ m＝0.5 kg དང་ཐག་པའི་རིང་ཚད་ l＝60 cm ཡིན་པར་བྱས་ན ། རྩིས་བྱ །
（1） ཆེས་མཐོ་སར་ནས་ཆུ་མི་བཞུར་བའི་ཆེས་ཆུང་བའི་འགྲོས་ཕྱོད །
（2） ཆུ་ཆེས་མཐོ་སའི་གནས་ཀྱི་འགྲོས་ཕྱོད་ v＝3 m/s སྐབས། ཆུ་ཡིས་ཟོ་བའི་མཐུལ་ལ་བཏོན་པའི་གནོན་ཤུགས །
དབྱེ་ཞིབ ། ༡ ཆེས་མཐོ་སའི་གནས་ནས་ཆུ་མར་མི་བཞུར་བའི་ཆ་རྐྱེན་ལྗིད་ཤུགས་ནི་ཆུ་སྒོར་མཐའི་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་པར་མཁོ་བའི་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ལས་མི་ཆེ་སྟེ ། mg≤m
ཆེས་ཆུང་བའི་འགྲོས་ཕྱོད ། v0＝ m/s＝2.42 m/s.
༢ ཆེས་མཐོ་བའི་གནས་ཀྱི་ཆུའི་འགྲོས་ཕྱོད་ནི v0 ་ལས་ཆེ་སྐབས ། ལྗིད་ཤུགས་ཁོ་ནར་རྟེན་པའི་ལྟེ་ཕྱོགས་ཤུགས་ཀྱི་མི་འདེང་། དེས་དུས་ཟོ་་བའི་མཐུལ་གྱིས་ཆུ་ལ་ཐུར་ཕྱོགས་ཀྱི་གནོན་ཤུགས་ཡོད ། FN ཡིན་པར་ཆ་བཞག་ན ། ཉིའུ་ཏུན་གཏན་སྲོལ་གཉིས་པ་ལས །
FN＋mg＝m
FN＝m－mg＝2.6 N
ཉིའུ་ཏུན་གཏན་སྲོལ་གསུམ་པ་ལས་ཤེས་གསལ་ལྟར ། ཆུ་ཡིས་ཟོལ་བའི་མཐུལ་ལ་བཏོན་པའི་བྱེད་ནུས་ཤུགས FN ′＝FN＝2.6 N གཞུང་དྲང་གྱེན་ཕྱོགས །
དཔྱད་གླེང་ ། མཐའ་མཚམས་རྣམ་པར་འཛིན་པ ། མཐའ་མཚམས་ཆ་རྐྱེན་འཚོལ་བ་ནི་གནད་དོན་འདིའི་རིགས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་གནད་འགག་ཡིན།
（གསུམ）སྤྱི་བསྡོམས། སློབ་མར་རང་ཉིད་སྤྱི་བསྡོམས་བྱེད་དུ་འཇུག་པ།
（ལས་བྱ།）གནད་དོན་དང་གཤར་སྦྱང་།1、2、3、4