2016-12-19 发布者：努尔沙纳提·蔡拉木别克 浏览数( -)
بەسىنشى مازمۇندىق بولەك
ورتانى قورعاۋ بورىشىمىز
جاڭا ساباق :
14. ەڭ جاقسى تاپسىرما
وقىتۋ قۇرالى : كوپ مەديالى وقىتۋ اسپابى ،وقۋلىقتاعى قىستىرما سۋرەت ، وقۋشىلاردىڭ سىزبا سۋرەتتەرى مەن دايىنداعان ماتەريالدارى.
ۇيرەنۋ نىساناسى: 1. تەكستى دۇرىس، جاتىق وقۋ ، ءارى قايتالاي بايانداپ بەرە الۋ.
2. ورتانى قورعاۋ قيمىلىنا بەلسەنە قاتىناسۋ تىلەگى بولۋ.
3. تىڭ سوزدەردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىنۋ. دۇرىس قولدانا الاتىن بولۋ .
باستى ءتۇيىن : تەكستى دۇرىس، جاتىق، سەزىممەن داۋىستاپ وقۋ. تىڭ سوزدەردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىنىپ دۇرىس قولدانا الاتىن بولۋ. ورتانى قورعاۋ تانىمىن جەتىلدىرۋ .
قيىن ءتۇيىن : تىڭ سوزدەرگە سويلەم قۇراپ ايتۋ ءارى جازۋدا ، تەكستى دۇرىس ،جاتىق سەزىممەن داۋىستاپ وقۋدا، ەمىلە جازۋدا قينالادى.
تەكسكە تۇسىنىك: بۇل تەكستە كىشكەنتاي دوستاردىڭ ورتانى قورعاۋ تانىمى مەن ەكولوگيالىق تەپە- تەڭدىكتى ساقتاۋ تۋرالى اڭگىمەسى باياندالعان.
ءبىز بۇل اڭگىمە ارقىلى ادامزاتتى قامتىعان بارلىق تىرشىلىك يەسى كۇندەلىك ومىرىندە قاجەتتى نارسەنى جەر شارىنان الاتىندىقتان ، اتا مەكەنىمىزدى ماڭگى كورىكتەندىرۋگە كۇش سھلۋىمىز كەرەك ەكەنىن سەزىنەمىز.
سوزدەرگە تۇسىنىك
ەڭ جاقسى ـ باسقالاردان پارىقتى، وزىنە ءتان ەرەكشەلىگى بار ، وزگەشە.
تاپسىرما ــ مىندەتتەلگەن جۇمىس ، ءىس .
تابيعات ــ دۇنيەدەگى بارلىق ءتىرى جانە ءولى جاراتىلىس ، تىرشىلىك اتاۋلى .
1. داۋىستاپ سەزىممەن وقۋ
تەكستى وقىتۋشى ۇلگى رەتىندە داۋىستاپ وقۋ، مۇندا جەڭىل ءارى جاندى وقۋ
بارىسىندا ايگۇلدىڭ ءسوزىن ايالاۋ ، جانى اشۋ سارىنىمەن وقۋ : ‹‹ كەشە اۋلاداعى ورىك
اعاشى گۇل اشقان ەدى . ءاسىلى گۇلىن ۇزەيىن دءپ ەدىم ، ءبىراق گۇل –شوپتەردى قورعاۋ ەسىمە ءتۇستى دە، سۋرەتىن سىزىپ اكەلدىم ›› وقۋشىلارعا مۇقيات تىڭداۋمەن بىرگە ايگۇلدىڭ سۇيىسپەنشىلىگى مەن ادەپتى قىلىعىنان اسەرالۋ تالابىن قويۋ.
( 2) وقۋشىلار گرۋپپالارعا ءبولىنىپ داۋىستاپ وقۋ. تالاپ : وقۋشىلار ءوزارا سەلبەسىپ ، قايتا-قايتا ماشىقتانۋ ارقىلى جاتىق وقۋ ،وقىتۋشى باقىلاپ ، لايىقتى جەتەكشىلىك ەتۋ.
( 3) وقىتۋشى –وقۋشى الماسىپ وقۋ ، وقۋشى ءوزى جاقسى كورەتىن سويلەم نە ابزاتستى وقۋ.
(4) تەكستى قايتالاي بايانداۋ. باعالاۋ الىپ بارۋ.
(5) تالقى : كوپشىلىك نە ءۇشىن ايگۇلدىڭ تاپسىرماسىن جاقسى دەپ باعالاعانىن ايتۋ. الدىمەن گرۋپپادا ،سوڭىنان كلاس بويىنشا تالقى وزدىرىلادى.
وقىتۋدى جوبالاۋ ۇلگىسى
‹‹جۇمباق›› ايتىپ تاپقىزۋ ، شەشكىزۋ ارقىلى جاڭا ساباققا باستاپ كىرەمىن.
ساباقتاسات جۇمباق شەكەندى ۇناتاسىڭدار ما ؟
بەيساۋات، جايىنا كەتۋ،بوگەناي، ءبي ، جولاۋشى،جوقشى،جۇگىنۋ،سىلتىق، شولاق ، قاناعات.
وقىتۋ قۇرالى : كوپ مەديالى وقىتۋ اسپابى ،وقۋلىقتاعى قىستىرما سۋرەت ، وقۋشىلاردىڭ سىزبا سۋرەتتەرى مەن دايىنداعان ماتەريالدارى.
ۇيرەنۋ نىساناسى: 1. تەكستى دۇرىس، جاتىق ، سەزىممەن وقۋ .
2.قۇستار ادامزاتتىڭ دوسى ەكەنىن ۇعۋ ، قۇستاردى ايالاۋ تانىمى مەن سۇيىسپەنشىلىگىن ورناتۋ.
باستى ءتۇيىن : تەكستى دۇرىس، جاتىق، سەزىممەن داۋىستاپ وقۋ. تىڭ سوزدەردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىنىپ دۇرىس قولدانا الاتىن بولۋ. ورتانى قورعاۋ تانىمىن جەتىلدىرۋ .
قيىن ءتۇيىن : تىڭ سوزدەرگە سويلەم قۇراپ ايتۋ ءارى جازۋدا ، تەكستى دۇرىس ،جاتىق ، سەزىممەن داۋىستاپ وقۋدا، ەمىلە جازۋدا قينالادى.
تەكسكە تۇسىنىك
بۇل اڭگىمەدە كىشكەنتاي دوستاردىڭ قۇس ۇياسىنان بالاپاندى الىپ كەتۋ مەن ۇياعا قايتا اكەلىپ قويۋى باياندالعان. بۇل تەكستەن ءبىر بالانىڭ اكەسىنىڭ قۋزدۋى مەن تاربيە بەرۋىندە، بالا جۇرەەىنەن تۋىنداعان تىرشىلىكتى ايالاۋ، بالاپاندى ايالاۋ ، تابيعاتتى قىزۋ ءسۇيۋ سەزىمىن كورە الامىز. بالالار بالاپاندى ۇياسىنا قويعان كەزدە بالالار بالاپاننىڭ ەرتەڭگى بولاشاعىن كورگەندەي ،ءبىز ادامزاتتىڭ ءۇمىتى بولعان ادام مەن تابيعاتتىڭ ەتەنە بايلانىسىن ساقتاۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن بىلە الامىز.
وقىتۋدى جوبالاۋ ۇلگىسى
1. ۇلگى :
1. تاقرىپتى جارىققا شىعارۋ
تاقىرىپتى دوسكاعا جازىپ قويىپ، وقىعاننان كەيىن نەنى بىلگىڭ كەلدى؟
( ەكى بالا قانداي جەردە ؟ ولار قايتتى ؟) دەگەندەردى سۇراۋ.
2. تەكستى العاشقى ادىمدا وقۋ
(1) ەرىكتى وقۋ. مۇندا دۇرىس ، جاتىق وقۋ تالابىن قويۋ.
(2) وقىتۋشى كىتاپ وقۋ احۋالىن تەركسەرۋ، ءارى وقۋشىلارعا مۇدىرمەي ، ەجىكتەمەي وقۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ.
3. تەكستى بىرلىكتە وقۋ. مۇندا اندەتپەي ، ساۋساقپەن تۇرتپەكتەمەي جاتىق وقۋدى تالاپ ەتۋ.
4. تەكستى قايتالاي وقۋ
(1) وقۋشى قايسى ابزاتسىن جاقسى كورسە سونى وقۋ. وقىپ بولعاننان كەيىن نە ءۇشىن جاقسى كورەتىنىن ايتقىزۋ.
(2) ابزاتستار بويىنشا داۋىستاپ وقىتىپ، ءاربىر ابزاتستاعى سەزىمدى بەينەلەۋ.
2-ۇلگى
تاقرىپتى ورتاعا قويىپ، وقۋشىلاردىڭ ىرىقتىلىقپەن ۇيرەنۋ تىلەگىن وياتۋ.
دوسكاعا قۇستىڭ ۇياسى جازىلادى.
بۇگىن ءبىزدىڭ ۇيرەنەتىنىمىز ەكى بالاپانعا قاتىستى اڭگىمە .
تاقرىپتى كىم وقيدى ؟ بۇل ەكى بالاپانعا قاتىستى اڭگىمەنى كىمنىڭ بىلگىسى كەلەدى؟ ؟
2. تەكستى العاش رەت وقىپ تىڭ سوزدەردى ۇيرەنۋ.
(1) كوپ مەديالى ساباق ماتەريالدار سوزدىگىنەن ىزدەۋ.
2.شاعىن گرۋپپالاردا سەلبەسىپ وقۋ، ءوزارا تالقىلاپ،سوڭىندا كلاستا دوكلاد بەرۋ.
(3) سالىستىرۋ . تىڭ سوزدەردىڭ ماعىناسىن كىم ەڭ كوپ ،ەڭ تەز ، ەڭ دۇرىس تاپقانىن سالىستىرىپ باعالاۋ.
3. تەكستى سەزىممەن داۋىستاپ وقىپ، تەكست مازمۇنىنءتۇسىنۋ.
جۇمباقتى وقىپ ،شەشۋىن تابۋ تەكست سوڭىنداعى ءبىر شۋماق ولەڭدى جاتتاپ الىپ، ساباقتاستار ءبىر-بىرىنە ايتىپ ، كىمنىڭ جاتتاعانى تەز ءارى دۇرىس ەكەنىن سالىستىرۋ.
شەشە الامىن
جۇمباق
.
تال باسىندا تۇڭلىكسىز وتاۋ . ( ۇيا )
شارلاپ كەلىپ دالانى
ۇيىمە ءۇيىن سالادى. ،
. شەشۋى : ( قارلىعاش)
ەكى بالا قانداي جەردە ؟ ولار قايتتى ؟ بۇنى كورگەن اكەسى بالاسىنا نە دەدى ؟
ەكى بالا ويناپ ءجۇر ەدى.
اعاشتىڭ بۇتاعىنداعى قۇستىڭ ۇياسىن كوردى.
بۇل ۇيادا ەكى بالاپان بار ەكەن . بالالار ءبىرىن الىپ، ۇيىنە الىپ كەلدى.
بۇنى كورگەن اكەسى بالاسىنا :
- بۇل بالاپاندى ۇيادان نەگە الدىڭ ؟ شەشەسىز بالاپاندار تۇرا المايدى، بالاپانسىز شەشەسى قايعىرادى. بالاپاندى باعا المايسىڭ ، بوسقا ءولتىتىپ الاسىڭ عوي ،-دەدى.
بالالار اكەنىڭ ءسوزىن تىڭدادى ما ؟ ونان سوڭ بالاپاندى قايتتى ؟
بالالار اكەسىنىڭ اقىلىن تىڭداپ ، بالاپاندى قايتادان ۇياسىنا اپارىپ قويدى.
سەن تەكستەگى بالانى جاقسى كورەسىڭ بە ، نە ءۇشىن ؟
جاقسى كورەمىن. ويتكەنى ول اكەسنىڭ ءسوزىن تىڭدايتىن، قۇستاردى ايلايتىن، قورعاي بىلەتىن جاقسى بالا ەكەن.
تاپسىرما :
تەكستى قايتالاي پىسىقتاپ وقىپ، سوڭىنداعى ولەڭدى جاتتاپ الىڭدار.
دوسكا جوباسى :
جاڭا ساباق :
15. قۇستىڭ ۇياسى
(2-ساعاتتىق جوسپار)
وقىتۋ قۇرالى : كوپ مەديالى وقىتۋ اسپابى ، وقۋلىقتاعى قىستىرما سۋرەت ، وقۋشىلاردىڭ سىزبا سۋرەتتەرى مەن دايىنداعان ماتەريالدارى.
ۇيرەنۋ نىساناسى: 1. تەكستى دۇرىس، جاتىق ، سەزىممەن وقۋ .
2.قۇستار ادامزاتتىڭ دوسى ەكەنىن ۇعۋ ، قۇستاردى ايالاۋ، قورعاۋ تانىمى مەن سۇيىسپەنشىلىگىن ورناتۋ.
باستى ءتۇيىن : تەكستى دۇرىس، جاتىق، سەزىممەن داۋىستاپ وقۋ. تىڭ سوزدەردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىنىپ دۇرىس قولدانا الاتىن بولۋ. ورتانى قورعاۋ تانىمىن جەتىلدىرۋ .
قيىن ءتۇيىن : تىڭ سوزدەرگە سويلەم قۇراپ ايتۋ ءارى جازۋدا ، تەكستى دۇرىس ،جاتىق سەزىممەن داۋىستاپ وقۋدا، ەمىلە جازۋدا قينالادى.
ساباق مازمۇنى :
1-ابزاتستى وقىعاندا :بالالاردىڭ قۇس ۇياسىن كورگەننەن كەيىن بالاپاندى العانداعى قۋانعانى بەينەلەنۋى كەرەك.
2-ابزاتستى وقىعاندا : اكەسىنىڭ ءسوز الپەتى شىعۋى ( كەيىپكەرگە ءبولىنىپ وقۋ ) ءتيىس.
3-ابزاتسى وقىعاندا : بالاپاندى اپارىپ قويعانداعى اياۋشىلىق بەينەسى كورىلۋ كەرەك.
تەكسكە تۇسىنىك
بۇل اڭگىمەدە كىشكەنتاي دوستاردىڭ قۇس ۇياسىنان بالاپاندى الىپ كەتۋ مەن ۇياعا قايتا اكەلىپ قويۋى باياندالعان. بۇل تەكستەن ءبىر بالانىڭ اكەسىنىڭ قۋزدۋى مەن تاربيە بەرۋىندە، بالا جۇرەەىنەن تۋىنداعان تىرشىلىكتى ايالاۋ، بالاپاندى ايالاۋ ، تابيعاتتى قىزۋ ءسۇيۋ سەزىمىن كورە الامىز. بالالار بالاپاندى ۇياسىنا قويعان كەزدە بالالار بالاپاننىڭ ەرتەڭگى بولاشاعىن كورگەندەي ،ءبىز ادامزاتتىڭ ءۇمىتى بولعان ادام مەن تابيعاتتىڭ ەتەنە بايلانىسىن ساقتاۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن بىلە الامىز.
شاعىن قورىتىندى :
ءبىز بۇل ساباقتى ۇيرەنۋ ارقىلى كىشكەنتايكەزىمىزدەن باستاپ ادامزاتتىڭ دوسى بولعان قۇستاردى ايالاپ، ولاردى قورعاي ءبىلۋىمىز كەرەكتىەىن ۇعىپ الدىق.
تاپسىرما :
ساباق مازمۇنىن ۇعىپ الىڭدار ءارى تەكستى جاتتاپ كەلىڭدەر.
دوسكا جوباسى :
قايتىمدى اڭىس :
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ